Lichttherapie. Je hebt deze term wellicht al eens horen vallen. Maar wat is lichttherapie precies? En wat is het effect ervan op je lichaam? Omdat ik deze vragen vaak te horen krijg leek het me een goed idee om hierover een blogartikel te schrijven. Laten we samen een duikje nemen in de wondere wereld van lichttherapie.

Wat is lichttherapie?

Lichttherapie is een evidence based methode om je biologische klok te beïnvloeden. Via een lamp of bril word je blootgesteld aan een bepaald type licht. Dat type licht gaat de hoeveelheid melatonine in je bloed verlagen waardoor je slaapbehoefte en vermoeidheid afneemt. Lichttherapie zorgt ervoor dat jouw lichaam (lees: biologische klok) zich gemakkelijker kan aanpassen aan de overgang ‘van licht naar donker’. Daarom dat het ook zo goed werkt tijdens de wintermaanden.

Maar dat is niet het enige voordeel. Naast het resetten van je biologische klok heeft lichttherapie ook een (bewezen!) positieve invloed op andere psychische klachten, zoals ADHD.

De werking en voordelen van lichttherapie

Ikzelf doe al jaren aan lichttherapie tijdens de winterperiode. Sinds ik hiermee gestart ben heb ik het gevoel dat mijn ‘winterdipje’ sterk is afgenomen. Het licht houdt mijn energielevel op peil. Maar… hoe kan dat precies?

Wel, dat heeft alles te maken met de speciale verbindingen tussen je oog en bepaalde zones in je hersenen. Sommige types licht hebben een helende werking. Wanneer je dit type licht met een hoge intensiteit op jouw netvlies laat vallen gaan deze speciale verbindingen aan het werk. Zij triggeren de hersenen om minder melatonine aan te maken in het bloed. En wat doet melatonine precies? Juist ja, melatonine wakkert slaperigheid en vermoeidheid aan, waardoor je je sneller somber voelt. Het zorgt voor een een dipje. Des te minder melatonine in je bloed, des te meer je hartslag, gemoedstoestand én slaap-waakritme erop vooruit gaan.

Heeft ieder type licht dan een invloed op de productie van melatonine? Neen, niet elk soort licht is hiervoor geschikt. Voor lichttherapie maken we gebruik van een fel, (wit)blauw licht met een sterkte van ongeveer 9.000 à 10.000 lux. Dit licht wordt geproduceerd door een speciale lamp of lichtbril. Een uurtje onder de zonnebank liggen lost jouw vermoeidheid niet op.

Maar begrijp me niet verkeerd! Blootstelling aan daglicht blijft wel belangrijk. Om zoveel mogelijk daglicht ‘te absorberen’ heb ik mijn bureau tegen het raam geplaatst. Daar is de lichtintensiteit veel hoger dan middenin de kamer. Toch is de intensiteit tijdens de wintermaanden te zwak. Om dit tekort te compenseren zet ik dagelijks 30 minuten de lichtbril op.

Buitenlucht en -licht is er wel genoeg in mijn leven. Dagelijks doe ik mijn vaste wandeling met de honden gedurende een uurtje. Zelfs een wandeling van een half uur in de ochtend is in feite voldoende om je biologische klok te synchroniseren en binnen de lijntjes te houden. Maar voor een goede slaapkwaliteit is het belangrijk dat je de hele dag lang voldoende licht opneemt.

Het verloop van een behandeling

Zoals ik net al aangaf doe ik tijdens de wintermaanden zelf aan lichttherapie. Vlak na het opstaan draag ik mijn lichtbril zo’n dertigtal minuten. Doordat ik mezelf ‘s ochtends blootstel aan dit licht geef ik mijn lichaam het signaal dat de dag begonnen is. Het is tijd voor m’n biologische klok om in actie te schieten en mijn lichaamsfuncties af te stemmen op het ritme van de dag! Omdat ik ‘s avonds vaak lezingen geef zet ik omstreeks 16:00 nog even de lichtbril op.

Wanneer ik de dag heb doorgebracht achter een computerscherm draag ik erna mijn bril met oranje glazen. Ideaal om ‘s avonds tot rust te komen zonder blootgesteld te worden aan het licht van de TV. De oranje glazen blokkeren namelijk het licht, waardoor de melatonine in m’n bloed geleidelijk afneemt en slaperigheid uitlokt. De bril oogt voor geen meter, maar de dag nadien ben ik wel fris en monter!

Lichttherapie voor shiftwerkers

Door mijn werk als slaaptherapeut kom ik veel in contact met shiftwerkers en mensen die regelmatig een jetlag hebben. Zij hebben vaak last van slapeloosheid en willen dit graag oplossen. Ik ga samen met hen aan de slag met lichttherapie, gecombineerd met cbt-i technieken. Dankzij gericht advies én blootstelling aan lichttherapie op de juiste momenten kunnen zij hun slaperigheid tackelen. Ze voelen zich minder moe en afwezig on the job. 

Voor nachtwerkers gaan we aan de slag met slimme lichtbrillen. De lichtbril is gekoppeld aan een handige app die aangeeft wanneer je de bril moet opzetten én hoe lang. Na de nachtshift stimuleren we de melatonine-afname met de oranje bril. Deze zetten ze op wanneer ze naar huis rijden. Zo kunnen ze slaperigheid uitlokken en in de voormiddag goed slapen.

Zo, dat was lichttherapie in een notendop. Heb je na het lezen van dit artikel nog prangende vragen? Of wil je zelf aan de slag met lichttherapie? Neem gerust contact met me op. Ik help je graag verder.